İçine mum dikmek için özel olarak yapılan kap. Mumun aydınlatma aracı olarak kullanıldığı yüzyıllarda şamdanların çeşitli tipleri yapılmıştır. Boyları farklı, yapıldığı madenler çeşitlidir. Toprak, fayans, demir, bakır, pirinç ve gümüşten ince işçiliği olan pek çok şamdan örnekleri vardır. Petrolün aydınlatmada kullanılmasıyla şamdanın önemi kalmamış; müze, ibadethane, türbe, antikacı dükkanlarında tarihi değeri olan eşya haline gelmiştir. Şamdan, mumun dikildiği bir disk, diskin oturduğu bir kol, bunları ayakta tutmaya yarayan bir dayanaktan meydana gelmiştir. Mum, sonuna kadar yanması ve eriyen yağın kolayca temizlenmesi için şamdan hokkasının içine konur. Bu seyyar bir parça olup diske oturtulur. Şamdanı söndürmek için küçük şamdan külahı kullanılır. Şamdanın üzerine konduğu meşinden altlığa şamdan sofrası denir.
