Kiril alfabesi, Slav halkları tarafından yaygın olarak kullanılan, genellikle Slav dillerini yazmak için kullanılan bir alfabedir. Ama çarlık döneminde Rusya sınırları içinde bulunan Türk halklarına da benimsetilmeye çalışılan bir alfabe olmuştur. Bu çalışmaların ikinci aşaması Sovyetler Birliği döneminde gerçekleşmiş, devletin sınırları içinde bulunan diğer topluluklara ve Türk Cumhuriyetlerine Kiril alfabesini zorla kabul ettirme çalışmaları yapılmıştır. Böylece birçok farklı Kiril alfabesi ortaya çıkmıştır. Türkçe sesleri karşılamak amacıyla alfabeye bazı harfler eklenmiştir. Ama bu Cumhuriyetlerde kullanılan alfabeler aynı değildir. Hepsi Kiril alfabesine dayanıyor ve birbirlerine benziyor olsalar da farklı alfabeler olarak ortaya çıkmışlardır. Bu alfabeleri kullanan ülkelerin bir kısmı Latin alfabesine geçmiştir, bir kısmında Latin alfabesine geçmek için çalışmalar yapılmaktadır. Bazı Türk cumhuriyetlerinde ise Kiril alfabesi ile Latin alfabesi beraber kullanılmaktadır. Kiril alfabesinin ismi, 9.yüzyılda Moravya’da Slav dili ve dini konular üzerine çalışmalar yapan Kiril ve kardeşi Metodius’tan gelmektedir. Ama Kiril alfabesini geliştiren Kiril ve Metodius kardeşler değildir. Sonradan aziz ilan edilen, Avrupa’nın koruyucusu ve Slav önderleri gibi unvanlar alan kardeşlerin geliştirdiği alfabe Glagolit ya da Glagol olarak bilinen alfabedir. Yunan alfabesinden esinlenerek geliştirilen Glagolit alfabesi, 38 harften oluşuyordu. Bu alfabe Eski Slav diline uyumlu olacak şekilde geliştirilmişti ve öncelikli amacı İncil’i ve diğer dini metinleri Slav diline çevirmekti. Dolayısıyla Slav dili ile yazılmış olan en eski metinlerin bazıları Glagolit alfabesi ile yazılmıştır. Kiril alfabesi ise bu alfabeden esinlenerek ve alfabeyi geliştiren kardeşlerin öğrencileri ya da takipçileri olan kişiler tarafından hazırlanmıştır. Kiril alfabesini ortaya çıkartan kişinin Ohridli Clement olduğu, Kiril ve Metodius kardeşlerin öğrencisi olan bu kişinin öğretmenlerinin ismini alfabeye verdiği yolunda görüşler vardır. Kiril alfabesinin geliştirilmesi hakkında bir başka teori ise Preslav Edebiyat Okulunda 10.yüzyılda geliştirildiği yönündedir. Bu okul Bulgaristan’da bulunmaktadır. Kiril ve Metodius kardeşlerin görüşlerini kabul eden ve takipçileri olan kişiler, kardeşlerin ölümü sonrasında yetkililer tarafından atanan yeni misyoner tarafından Moravya’dan kovulmuşlardı. Bu kişiler hoş karşılandıkları Bulgaristan’a yerleşmişlerdi. Bulgaristan’da resmi dilin Slav dili olmasından sonra da dinlerini ve dillerini yaygınlaştıracak olan okullar açmışlardır. İşte Kiril alfabesinin oluşturulması hakkındaki teori, bu okullardan birisi olan Preslav Edebiyat Okulu’nda alfabenin geliştirildiği ve bu alfabeye kardeşlerin isminden esinlenen Kiril adının verildiği yönündedir.
