Bir yerine dokunmakla işleyen veya zamanı gelince harekete geçip, belli bir işi kendi kendine yapan makinelere denir. Elektrik gücü, ısı değişikliği veya ışıkla harekete geçen üç çeşidi vardır. Elektrik gücüyle çalışanlara «röle» adı verilir. Bu sistem için örnek olarak otomatik şalterler gösterilebilir. İsı değişikliği ile çalışan otomatların en iyi örneği de, buzdolaplarındaki soğukluk ayarlama düzenidir. Işıkla çalışan otomatlarda bir köşeye yerleştirilen fotoselül İle ışık kaynağı arasından geçen kimse olursa, ışık düşmediği anda hücre çalışır ve bir elektrik düğmesine kumanda ederek onu çalar. Bu sistemle kendiliğinden açılan kapılar da yapılmıştır. Apartmanlardaki merdiven otomatikleri de, belirli zamanlarda çalışan otomatlardır. Demir bir çubuktan cıvata ve somun imal eden bir makina; para atıldığında kendiliğinden meşrubat veya sigara bırakan cihazlar; apartman kalorifer sistemleri, sigaralı müzik kutuları şeklindeki oyuncaklar: kompüterler birer otomattır.
Otomatın işlemleri, kendine has otomatik kontrol sistemleriyle düzenlenir. Otomat tarihi çok eski değildir. Otomatlarla ilgili çalışmalar, İslam alimlerine aittir. Ortaçağ karanlığındaki Avrupa henüz ilmi çalışmalara başlamadan önce İslam memleketlerinde otomatlar yapılmıştı. halife Harun Reşid’in Frank Kralı Şarlman’a hediye olarak gönderdiği çalar saat, otomattan başka bir şey değildir. Otomatla ilgili çalışmalar, 18. yüzyılda büyük ilerleme kaydetti. Sarkaçlı saatler, öten kuşlar bu devrin en mühim otomatları idi. Elektriğin bulunması ile otomat yapımında yenilikler oldu. Oyuncak, saat türü otomatlar yerini makina tezgahlarına bıraktı. Mesela tekstil sanayiinde kullanılan otomatlar sayesinde pamuk, el değmeden tezgahlara giriyor, taranıyor, elyaflarına ayrılıyor, ince iplikler halinde bükülüyor, bu iplikler istenilen kalınlıkta iplikler halinde tekrar birbirine sarılıyor, ipliğin kalitesi, kontrol ediliyor ve paketlemeye hazır duruma geliyor. İnsanların bu otomatlar arasında görevi, olabilecek aksaklıkları düzeltmekten ibarettir.
