Tıbbi adı Türkçe’ye bazen larenks, bazen larenks olarak geçen gırtlak, İngilizce’de larynx veya voicebox (ses kutusu) diye de bilinir. Boynun ön kısmında, çenenin 3-4 cm altından başlayan gırtlak, iman tahtası olarak da bilinen sternum kemiğinin üst çıkıntısının 2-4 cm yukarısına kadar uzanır. Sert ve yumuşak kıkırdaklar tarafından iskeleti oluşturulan gırtlak, çok hassas bir şekilde idare edilen pek çok küçük kas sayesinde hayati fonksiyonlarını sağlar. Bu organ soluk borusunun (trakea) başlangıcına yerleşmiş olup soluk borusu ve yemek borusunu (ösefagus) birbirinden ayırır. Erkeklerde adem elması olarak bilinen çıkıntı, gırtlağın en büyük kıkırdağı olup ses tellerini çevreleyen tiroid / tiroit kıkırdağın üst çıkıntısı tarafından oluşturulur. Bayanlarda bu kıkırdak anatomik yapısı gereği erkekteki kadar belirgin bir çıkıntı oluşturmaz. Bütün memeli hayvanlarda bulunan bu organın en önemli görevi, iletişimin esas unsuru olan sesi üretmektir. İnsanda bu organın ürettiği ham ses dil, damak, dişler ve dudaklar sayesinde harflere, hecelere, kelimelere ve sonuçta temel iletişim aracımız olan konuşmaya dönüşür.
Gırtlağın ikinci önemli fonksiyonu, soluk borusuna yediğimiz ve içtiğimiz gıdaların kaçmasını önlemektir. Gırtlak bu koruyucu fonksiyonu, nefes alıp verirken birbirinden uzaklaşmış olan ses tellerinin (vocal cord, vokal kord) ve hemen yukarısında bulunan yalancı ses tellerinin (false cord, ventriküler bant) sıkıca kapanması sayesinde gerçekleştirir. Bu durumda yutma işlemi sırasında dil ve dil kökü tarafından aşağıya itilen gıdalar, gırtlağın iki yanındaki boşluklardan (piriform sinusler) soluk borusunun arkasında bulundan yemek borusuna yönlendirilir. Nefes alıp verirken birbirinden uzak olan ses telleri, konuşma ve ses çıkartma sırasında birbirine bitişir. Ses tellerinin arasından geçen hava, ses tellerinin üzerini kaplayan örtücü tabakayı (mukoza) titreştirir ve sonuçta ortaya ham ses çıkar. Gırtlak kasları tarafından belirlenen ses tellerinin gerginliği ve uzunluğu, çıkan sesin tonunu (frekansını, kalınlığını ve inceliğini) belirler. Ses sanatçılarında bu özellikler ön plana çıkar. Ayrıca öksürük de, gırtlağın kapanması, solunum kaslarının kasılarak göğüs içi basıncını arttırması, ardından ses tellerinin birden açılarak basınçlı havanın ağızdan dışarı çıkmasıyla oluşan akciğer soluk borusu sisteminin temizliğini sağlayan bir reflekstir ve gırtlağın fonksiyonlarından biri sayılır.
