Mercimek (Lens culinaris) , Baklagiller (Fabaceae) familyasına ait, otsu bir bitkidir. Beyaz çiçekleri bulunan bitkinin, besin değeri yüksek, yeşil veya kahverengi renginde olan yuvarlak tohumu bizim mercimek diye kullandığımız kısmıdır. En çok bilinen türü; kırmızı ve yeşil mercimektir. Mercimek, 20-70 cm uzunluğunda, yumuşak ve ince gövdeli, yuvarlak şekilde meyveleri olan, tek yıllık bir sebzedir. Mercimeğin, zayıf ve ince bir kökü vardır. Bu nedenle kökü, derinlere inmez. Gövdeleri narindir, yan dallarına kadar dallanmaya devam eder. Bundan dolayı da; ana gövdesi belirgin değildir. Gövdeleri, dik ve tüylü yapıdadır. Yaprakları, birleşik şekildedir ve yaprak sapının uç kısmı incelmiş şekildedir. Çiçekleri, yaprak altından çıkar. Yassı bir şekle sahip olan mercimekler, yarım santim çapında ve disk şeklindedir. Büyüklüğüne, şekil ve rengine göre çeşitli isimler alır. Mercimek ülkemizin hemen her yerinde yetişebilen bir bitkidir. Fakat yetiştiği bölgeye göre çeşitleri değişebilmektedir. Örneğin Güneydoğu Anadolu bölgesinde küçük taneli, Orta Anadolu’da iri taneli mercimek türleri yetişmektedir. Ekim işleminden önce toprağın hazırlanması çok önemlidir. Bir önceki ürün tarladan kaldırıldıktan sonra tarla sürülür ve dinlenmeye bırakılır. Daha sonra azot veya gerekli gübreleme işlemi yapılarak toprağın zenginleştirilmesi sağlanır. Ekim işleminden önce tırmık veya gerekli tarım aleti ile tarla sürülerek tohum yatağı hazırlanır. Ekim zamanı genellikle iklim ve çevre koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Fakat ideal zaman Ekim ayının ortası ile Kasım ayının sonuna kadar olan zaman dilimidir.
Yeri hazırlanan tohumlar toprağın 5-6 cm derinine gömülmelidir. Ekim arası mesafe 15-20 cm olmalıdır. Çok fazla su sevmeyen bitki eğer sıcak bir iklimde yetişiyorsa daha fazla sulanabilir. Sonbahardan sonra ilk yağmurları alan mercimeğin etrafında yabancı otlar yetişebilir. Bu otlar elle veya bir alet yardımıyla sökülüp ana üründen uzaklaştırılarak, daha verimli bir şekilde yetişmesi sağlanmalıdır. Mercimek, Baklagiller arasında düşük sıcaklığa en fazla dayanıklı olan türlerden biridir. Bu yüzden genellikle kış ekimi önerilir. Tohumların çimlenmesi için gerekli olan sıcaklık 15 derecedir. En uygun çimlenme sıcaklığı ile ise 15 – 18 derece arasındadır. Bu koşullar sağlandığında ortalama 5-6 gün içerisinde çimlenme sağlanır. Eğer toprak sıcaklığı düşükse bu süre uzayacaktır 27- 30° üzerindeki sıcaklıklarda da aynı şekilde bitki olumsuz etkilenecektir. Birçok toprak türünde rahatlıkla içebilen mercimek en verimli şekilde kumlu, tınılı ve kireçli topraklarda yetişebilmektedir. Yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken en önemli detay az önce de belirttiğimiz gibi zararlı otlardır. Yabancı otlar mercimeğin verimli bir şekilde yetişmesini engelleyen en büyük risk faktörüdür. Sık sık kontrol edilerek yabancı otların bulunmadığından emin olunmalıdır. Eğer elle veya aletle müdahale edilemiyorsa ot öldürücü ilaçlarla bunların önüne geçilmelidir. Bitki sararmaya başlayıp tam kurumadığı zaman hasat edilmeye hazır olduğu anlaşılır. Söküm işlemi genellikle elle yapılır. 5 – 6 gün tarlada bekletilir ve kuruması sağlanır. Daha sonra harman makineleriyle harmanı yapılan mercimek biçerdöverler kullanılarak da hasat edilebilmektedir. Eğer hasat zamanında gecikme yaşanırsa baklalar çatlayıp döküleceğinden ürün kaybına yol açacaktır.
