İnce dantel

Oya, Anadolu’da en yaygın geleneksel el sanatı ürünlerindendir. Yapıldığı araca göre mekik, tığ, iğne, firkete oyası gibi adlar aldığı gibi kullanı­lan malzemeye göre de değişik isimler alır (mum, boncuk, püskül, koza, çaput oya­sı vb.). Oya genellikle kullanılacak iplikten yapılan bir zincir örgü ya da tutturulacağı kumaşın kenarına yapılır. Düz ve ince bir şerit biçimindeki oyaların yanı sıra zin­cirden aşağı doğru sarkacak biçimde do­kunmuş üç boyutlu çiçek, meyve, yaprak vb. motiflerden oluşan oyalar da vardır. Oya motifleri genellikle doğadan esinle­nilerek oluşturulmuştur ve bunlar içinde stilize edilmiş örneklere de rastlanır. Kimi zaman motiflerin sert durmasını sağlamak amacıyla iplik, at kılıyla birlikte örülür. Oyalar yemeni, mendil, çevre vb. eşya­nın kenarlarına dikilir. Baş süslemesinde ya da giysileri bezemek üzere yaka, kol kenarlarında kullanıldığı da olur. Genellik­le çok renkli olan oyalar motiflerine göre, yaprak oya, gül oya, biber oya, sümbül oya vb.; motifinin benzerlik gösterdiği şeye gö­re kirpik oya, oğlan perçemi, çarkıfelek, mektepli kızlar vb.; yapıldığı yere göre  bursa oyası, Selanik oyası vb. değişik ad­lar alır. Bazı araştırmacılar Anadolu’daki oya motiflerinin ve adlarının başlı başına bir araştırma konusu olduğunu öne sürer­ler. Anadolu’da kızlar çok küçük yaşta oya yapmayı öğrenirler ve çeyizlerinde mutla­ka elleriyle dokudukları oyalar bulunur. Bazı yörelerde oyaların değişik anlamları da vardır. Örneğin hamile kadınlar başla­rına al renkli güllü, üzüntüsü olanlar ya da bir yakını ölenler kahverengi ve “mezar- taşı” adı verilen oyayla bezeli, birisiyle kav­galı olanlar biber oyalı yazmalar takarlar. Oyacılık Anadolu’da bugün de sürdü­rülen bir el sanatıdır. Çeşitli eşyaların ke­narına dikilmesi yanında yaka iğnesi ke­mer, çanta süsü vb. biçimlerde de kullanılmaktadır. 

Cevap: Oya

Diğer Sorular ve Cevaplar

Related posts